Το Εθνικό Πρόγραμμα Χαλαζικής Προστασίας (Ε.Π.Χ.Π.) εφαρμόζεται από το Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών (ΚΕ.Μ.Ε.), οργανική μονάδα του ΕΛ.Γ.Α που εδρεύει στο Αεροδρόμιο «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» της Θεσσαλονίκης. Η επιχειρησιακή λειτουργία του Προγράμματος υλοποιείται από εξειδικευμένο μετεωρολογικό και ιπτάμενο προσωπικό και κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή. Επειδή ο ΕΛ.Γ.Α δε διαθέτει τον πλήρη απαιτούμενο εξοπλισμό και επαρκές ιπτάμενο προσωπικό, μισθώνει ύστερα από διεθνή διαγωνισμό τον κατάλληλο αριθμό χειριστών αεροσκαφών, μετεωρολογικό και τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό με τεχνική υποστήριξη, καθώς επίσης προμηθεύεται υλικό σποράς και υλικά ραδιοβολίσεων.
Οι επιχειρήσεις πτήσεων σποράς των χαλαζοφόρων νεφών υποστηρίζονται με την πρόγνωση του καιρού και με την παρατήρηση των καταιγίδων με ραντάρ καιρού. Σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή στη διάρκεια του 24ώρου, εμφανισθούν στις περιοχές προστασίας αναπτύξεις καταιγίδων με δυναμικό να εξελιχθούν σε χαλαζοφόρες, ο μετεωρολόγος ελεγκτής ραντάρ αποφασίζει την απογείωση αεροπλάνου, το οποίο προσεγγίζει την περιοχή της εξελισσόμενης καταιγίδας. Εφόσον υφίστανται τα κριτήρια σποράς σε ένα κύτταρο καταιγίδας, το πλήρωμα του αεροπλάνου διενεργεί σπορά ελευθερώνοντας πυρήνες Ιωδιούχου Αργύρου, εφαρμόζοντας κατάλληλη τεχνική σποράς.
Ο τεχνολογικός εξοπλισμός του Ε.Π.Χ.Π περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς τομείς: Το μετεωρολογικό εξοπλισμό και την πρόγνωση καιρού, τα ραντάρ καιρού, τα αεροπλάνα σποράς με τις τηλεπικοινωνίες, καθώς και το δίκτυο των χαλαζομέτρων. Η πρόγνωση καιρού στηρίζεται στη μελέτη μετεωρολογικών χαρτών στις 00:00 UTC, προγνωστικών χαρτών τουλάχιστον μέχρι 48 ωρών από διάφορα μετεωρολογικά κέντρα, δορυφορικών εικόνων, παρατηρήσεων επιφανείας, ραδιοβολίσεων, καθώς και παρατηρήσεων από τα ραντάρ καιρού. Μεγάλο μέρος των μετεωρολογικών πληροφοριών που χρησιμοποιούνται για τη λειτουργία του Προγράμματος παρέχονται από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.), στο πλαίσιο σύμβασης συνεργασίας μεταξύ των δύο φορέων.
Ο ΕΛ.Γ.Α διαθέτει δύο ραντάρ καιρού, WSR74-S 10 cm, DOPPLER με ψηφιακούς δέκτες, τα οποία διαχειρίζεται από κοινού με την Πολεμική Αεροπορία. Στο αεροδρόμιο «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» της Θεσσαλονίκης είναι εγκατεστημένο το ένα ραντάρ, ενώ το δεύτερο ίδιου τύπου ραντάρ, είναι εγκατεστημένο στο αεροδρόμιο της Λάρισας.
Για τη διενέργεια των επιχειρήσεων σποράς, χρησιμοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια δύο μισθωμένα ραντάρ C-band5 cm, ένα εγκατεστημένο στο Φίλυρο Θεσσαλονίκης για την κάλυψη της περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας και το άλλο στο Λιόπρασσο Τρικάλων για την κάλυψη της Περιοχής της Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας. Τα δεδομένα όλων των ραντάρ είναι διαθέσιμα στο Κέντρο Επιχειρήσεων του ΚΕ.Μ.Ε με τη μεταφορά τους μέσω Δικτύου Ευρείας Περιοχής Η/Υ και την απεικόνισή τους από ειδικό λογισμικό (ΤΙΤΑΝ) (Εικόνα 2).
Εικόνα 2.Η αίθουσα επιχειρήσεων του ΕΠΧΠ στο Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών
Η σπορά των νεφών πραγματοποιείται με αεροπλάνα που μισθώνει ο ΕΛ.Γ.Α., κατάλληλα για πτήσεις IFR (πτήσεις οργάνων), ενώ διαθέτουν αντιπαγωτικά συστήματα για ασφαλή πτήση στα νέφη. Τα αεροπλάνα είναι εφοδιασμένα με ειδικά πλαίσια τοποθέτησης του υλικού σποράς των νεφών στην άτρακτο και στις πτέρυγες (Εικόνα 3).
Εικόνα 3. Αεροπλάνο σποράς των νεφών, τύπου PA-3IT Cheyenne II turbo prop
Η ασύρματη επικοινωνία μεταξύ των αεροπλάνων και του Κέντρου Επιχειρήσεων στο ΚΕ.Μ.Ε για τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων σποράς γίνεται με κατάλληλο τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό. Δεδομένα της πτήσης, όπως θέση, ύψος, ταχύτητα αεροπλάνου, θερμοκρασία, υγρό νερό στο νέφος, υλικό σποράς κ.ά.,αποστέλλονται μέσω ασύρματου modemσε υπολογιστή στο ΚΕ.Μ.Ε από αισθητήρες και όργανα του αεροπλάνου.
Στην Περιοχή Κεντρικής Μακεδονίας λειτουργεί το Δίκτυο Χαλαζομέτρων για την καταγραφή των χαλαζοπτώσεων (Εικόνα 4). Το χαλαζόμετρο αποτελείται από ένα κομμάτι υλικού εξηλασμένης πολυστερίνης πάχους 3 cm και εμβαδού εκτιθέμενης επιφάνειας για καταγραφή των χαλαζοκόκκων περίπου 730 cm². Τα χαλαζόμετρα που συλλέγονται με καταγραφές χαλαζοκόκκων, στη συνέχεια ψηφιοποιούνται και αναλύονται με ειδικό λογισμικό και με βάση τις εξισώσεις βαθμονόμησης που έχουν εκπονηθεί, για τον προσδιορισμό των τιμών των διαφόρων παραμέτρων του χαλαζιού.
Εικόνα 4.Οι θέσεις των χαλαζομέτρων στην περιοχή Κεντρικής Μακεδονίας
